Araçların yol tutuşu üzerinde etkisi olan birçok dinamik bulunmaktadır. Bu dinamikler arasında aracın süspansiyon geometrisi ve sahip olduğu süspansiyon sistemi önemli bir etkiye sahiptir. Bununla birlikte araçların aerodinamik yapıları da yol tutuşu konusunda avantaj veya dezavantaj sağlayacak bir etki yaratabilir. Yol tutuşu üzerinde etkili olan diğer etmenler ise aracın ağırlık merkezi ve ağırlığının nasıl dağıldığıdır. Son olarak araçlarda bulunan yardımcı elektronik asistanlar da yol tutuşunu iyileştirme konusunda az da olsa bir etkiye sahiptir. Fakat bir aracın yol tutuşu üzerinde tüm bu dinamiklerden çok daha fazla etkiye sahip şey ise aracın şasisidir. Şasi, bir aracın yol tutuşunu etkileyen en önemli parçadır. Peki şasi tam olarak nedir?

Şasiyi araçların ana iskelet yapıları olarak tanımlayabiliriz. Aracın tüm parçaları bu ana iskelet yapı üzerine inşa edilir. Yani şasi motorlu taşıtı oluşturan bütün parçaları bir arada tutma işlevini görmektedir. Şasinin bu görevini etkileyen en önemli etmenlerden birisi ise burulma merkezidir. Burulma merkezini rijitlik olarak da biliyor olabilirsiniz. Burulma merkezinin geometrisi ve üretildiği malzeme ise şasinin sağlamlığı bakımından hayati derecede bir öneme sahiptir. Haydi şimdi şasinin dayanıklılığını etkileyen faktörleri biraz daha yakından inceleyelim.

Şasinin Dayanıklılığını Etkileyen En Önemli Etmenler

Bir şasinin dayanıklı olabilmesi için yapısının mümkün olabildiğince daha az parçadan oluşması gerekir. Aynı zamanda şasiye monte edilecek mekanik aksamların da kolayca takılıp sökülebilir olmaları şarttır. Böylece şasiyi dayanıklılığından ödün vermeden olabilecek en hafif ve rijit bir şekilde üretebilmek mümkündür. Şasinin rijitliğini artırabilme konusunda kullanılan malzeme son derece önemlidir. Bu malzemelerden en uygun olanı ise oldukça hafif ve bir o kadar da dayanıklı karbonfiberdir. Fakat günümüzde üretilen standart otomobillerin şasileri alüminyumdan yapılmaktadır. Bu şasilere monokok şasi adı verilir. Monokok şasilerin standart otomobillerde kullanılmasının en önemli nedeni elbette maliyetleri. Buna karşın pist araçlarında ise performansı maksimize edebilmek adına maliyet bakımından çok daha pahalı olan tube şasiler kullanılıyor. Tube şasilerin performans konusundaki başarılarının altında yatan en önemli etken rijidite başarımını sağlayabilecek bir geometrik yapıda olmalarıdır. Bu sayede şasinin toplam ağırlığı olabilecek en minimum seviyelere çekilir.

Şasi ve Yol Tutuşu Arasındaki İlişki

Şasinin yol tutuşu üzerindeki en önemli etkisi burulmaya karşı gösterdiği dirençte yatar. Örnek vermek gerekirse sola doğru viraj alan bir otomobilin viraj esnasında maruz kaldığı merkezcil kuvvet onu sağa doğru iter. İşte bu esnada otomobilin bileşenlerine ve dinamiğine önemli bir yük biner. Şasi ne kadar sağlamsa bu burulma karşısında bütünlüğünü koruyabilme konusunda da o kadar dirençli olacaktır. Bu da aracın virajı alırken maksimum düzeyde stabil kalabilmesini sağlayacaktır. Ancak aracın şasisi bu merkezcil kuvvete karşı olan direncini yitirirse esnemeye başlar. Bu durumda da şasiye entegre olan süspansiyon geometrisi de gittikçe bozulur. Neticede araç lastiklerinin kamber açıları da bozulacak ve aracın yere basma gücü azalacaktır. Bu durum da doğal olarak yol tutuşunu olumsuz etkileyecektir.