Van Şehir Rehberi

Van Tarihi

Anadolu'nun incisi Van, doğal güzelliği ve zengin toprağının yanı sıra binlerce yıldır birçok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Konumu ve güzelliği nedeniyle birçok uygarlık bu bölgeyi kendine yurt edinmiş, bu da şehre zengin bir tarihi miras kazandırmıştır. Van, nüfus bakımından bölgenin en kalabalık ilçelerinden biridir. İlçe kuzeyde Ağrı, güneyde Hakkari, doğuda İran ve batıda Bitlis ile komşudur. Geniş nehir ve akarsu ağı nedeniyle, bölge son derece verimli topraklara sahiptir.

Van ilçesinin tarihi 4000 yıl öncesine dayanmaktadır. İlk yerleşimciler Orta Asya'dan göç eden Hurrilerdir. O dönemde bölgede yaşayan Hititler de Anadolu'daki ilk siyasi birliği kurmuşlardır. Ancak Van bölgesini tamamen Hurrilerin elinden kurtaramadılar. Bunun yerine Hititler sadece Van Gölü'nün güneyindeki Babil ve Asur hakimiyetlerini alabildiler. Bu, Hurriler gibi onların da Orta Asya'dan olmasına rağmen oldu. Ancak Van'ı bir türlü alamadılar.

Urartular da Orta Asya'dan ilçeye gelen ve Hurrilerden alan bir başka uygarlıktı. İlçeyi fethettikten sonra MÖ 9. yüzyılda Urartu Krallığı'nı kurdular. 12 kral bu krallığı 247 yıl yönetti. 713 ve 612 yılları arasında Asur İmparatorluğu bölgeyi kontrol altına aldı. Krallığın başkenti, daha sonra Van olarak bilinen Tuşpa idi.

Van İslam İmparatorluğu'nun bir parçası oldu

7. yüzyılda Hz. Ömer, Pers İmparatorluğu'na para ödedi ve aynı dönemde Van'ı fethetti. Fetihten sonra İslam orduları tüm Anadolu'yu İslam İmparatorluğu'nun bir parçası haline getirdi. Van çevresinde Müslümanlar ve Müslüman Ermeniler daha sonra çeşitli beylikler kurmuşlardır. Bu, İslam devletleri içinde bir güç mücadelesine ve nihai bir iç savaşa yol açtı. Bizanslılar durumdan yararlanarak bölgeyi yeniden işgal ettiler; buldukları Müslümanlara ve Hıristiyan Ermenilere korkunç işkenceler yaptılar. Bu durum Van halkını Selçuklu Sultanı Alp Arslan'a dilekçe vermeye sevk etti. Alp Arslan, 1065 yılında Van'ı, 1071'de Malazgirt Savaşı'nda Bizans ordusunu yendi. İlçe nihayet tamamen Türk kontrolüne geçti ve Anadolu Türk yurdu oldu.

Van’da Gezilecek Yerler

Van Kalesi göl üzerinde harika manzaralara sahip, göl kıyısına yakın 100 m yüksekliğindeki bir blöf üzerinde duruyor. Kale, anlamına gelir ama aynı zamanda kuzeyindeki genişleyen banliyöye de atıfta bulunur, bu nedenle dolmuş arka sokaklara dalmadan önce kale çitinden çıkın. Ya da serin bir günde merkezden 3 km yürüyebilirsiniz, ancak şerit boyunca resmi girişe kadar yürümek ve daha sonra geri yürümek için daha 1½ km daha var. Girişten, barbicanların arasından zirveye uzanan geniş bir yol zikzaklar çiziyor. Yerliler genellikle kestirmeden gidip 5 TL'lik giriş ücretinden, dolmuş çıkışının yanındaki çitten kayarak ve blöfün kuzey tarafına doğru engebeli bir yol izleyerek kurtulurlar. Bu tamamen güvenli değildir ve ziyaretçiler için önerilmez.

Van Müzesi

Van Müzesi, Urartular ağırlıklı olmak üzere tarih boyunca bölgede yaşamış farklı insanlara ait kalıntılar ve arkeolojik eşyaların yanı sıra bölgeye özgü dokuma eserlere ayrılmış geniş bir bölüm içermektedir.

Varagavank Manastırı (Yedi Kilise)

	Van'ın 10 km doğusunda, Bakraçlı köyünde. Bir zamanların büyük ve etkileyici Ermeni manastırı Varagavank, I. Dünya Savaşı sırasında kısmen yıkılmış ve üzerine evlerin inşa edildiği bir Kürt köyüne dönüşmüştür. Bununla birlikte, içine oyulmuş bir dizi benzersiz haç ile güzel bir giriş ve birkaç kalan fresk ile iç mekan, görülmeye değer. 

Arter Manastırı (kiralık tekne)

Ahtamar Adası ve Manastırı'nın biraz kuzeybatısında bir adada Arter adası ve Ermeni manastırı bulunmaktadır. Yapılan iki kiliseden sadece Surp Asdvadzadzin Kilisesi kalmıştır. Göl kıyısından görülebilir. Düzenli bir feribot olmadığı için ziyaret etmek için bir tekne kiralanmalıdır.

Çavuştepe

Antik Urartu krallığı, biri II. Sarduri için inşa edilen Çavuştepe olan heybetli kaleleriyle tanınır. “Sardurihinili” (Sarduri tarafından inşa edilen şehir) olarak da bilinen Çavuştepe, Urartu kalelerinin formuna uygun olarak kesme taşlardan yapılmıştır. Birkaç bina ile alt ve üst kalelere ayrılmıştır.

Yukarı kalede tanrı Haldi adına yapılmış bir tapınak vardır. Öte yandan, aşağı kalede antik yıllarda tahıl ve şarap için atölyeler ve depolar bulunur. Çavuştepe külliyesinde tanrı İrmuşini için yapılmış bir tapınak daha var.

 

Van’da Nerede Kalınır?

Çarşının kuzey ucunda çok sayıda otel var.

Otel Şehrivan

Sihke Caddesi'nin hemen çıkışı (Sihke Caddesi'nin güneyinde, Cumhurriyet Caddesi yakınında, Hazreti Ömer Camii karşısında. Soldan ikinci sokak Cumhurriyet'ten geliyor. Çaldiran Oteli'nin büyük tabelasını arayın, Şehrivan hemen arkasında.) Hemen hemen her yere yürüyerek 10 dakikada ulaşabilirsiniz, Akdamar'a minibüsler ve Kale daha da yakındır. Odalar küçük ama temiz, güçlü duşlar, iyi WiFi, kahvaltı yok. Personel İngilizce bilmiyor ama oldukça yardımsever. Çok yakında, sabahları normalden daha uzun ve daha yüksek sesle ezanların olduğu büyük bir cami var. Onlarla uyuyamayabilirsiniz. Çift kişilik ebeveyn banyosu için 40 TL.

Hotel Emre

  PTT Caddesi (Cumhuriyet Caddesi'nin ana caddesinin bir sokak batısında, Hotel Yakut'un bir blok kuzeyinde),Sabahları önemsiz sıcak duşlara sahip basit bir otel. Gündüz dışarıda biraz gürültülü ama gece sessiz ve iyi personel. Kahvaltı yok ve İngilizce yok, ancak konum her şeye yakın ve depremden sonra açık ara en iyi bütçe seçeneği. Kişi başı 30-40 TL

Van’da Ne Yenir?

Ülkemiz sadece verimli toprakları ve farklı mevsimleri ile değil, geçmişten günümüze birçok medeniyete ev sahipliği yapmış olması nedeniyle de oldukça zengin bir mutfak kültürüne sahiptir. Öyle ki ülkemizin her il ve ilçesinde farklı tatlara ve mutfaklara rastlamak mümkün. Van, zengin mutfakları ile yemek turizminin gözde destinasyonları olarak bilinen iller arasında yer almaktadır. Bu yazımızda sizlere Van ve çevresinde tadabileceğiniz en lezzetli yiyecekleri anlatacağız. İşte Van'ın en meşhur lezzetleri!

Kızarmış Etli Ekşi Ravent

Ravent, Van mutfağında çokça kullanılan bir bitkidir. Kızarmış etli ekşi ravent, bu bitkinin soğanla kızartılmasıyla hazırlanır. Bu lezzetli yemek salça ve kızarmış et ile zenginleştirilmiştir. Van'ın bu eşsiz lezzeti genellikle tandır ekmeği ile servis edilir.

Gavut

Gavut, Van'ın en ünlü kahvaltılık yiyecekleri arasında yer alır. Bu yemek buğdayın kavrulmasıyla yapılır ve eski zamanlarda savaşlarda askerlere servis edildiği bilinmektedir. Günümüzde evlerde pişirilerek Van'ın meşhur kahvaltı sofralarında popülerliğini korumaktadır.

Ciğer Köftesi

Van'ın bir başka muhteşem lezzeti ciğer köftesini hazırlamak için ciğer kıyılmış ve köfte şekli verilmiş. Köfteler piştikten sonra üzerine tereyağı ve yeşillikler eklenir. Mercimek köftesi gibi görünse de bambaşka bir tadı var.

 Murtuğa

Murtuğa da Van'ın meşhur kahvaltılık lezzetlerinden biridir. Un ve tereyağı karışımına çırpılmış yumurta eklenerek hazırlanır. Bu yemek çok farklı bir görünüme sahip. Bugün Van kahvaltılarının olmazsa olmazı murtuğa.

Şengeser

Van ve çevresinde tadabileceğiniz leziz yiyeceklerden biri olan Şengeser, özellikle kış aylarında Van'da yaygın olarak tüketilmektedir. Bu özel yemeğin ana malzemesi mercimek. Genelde turşu ile yenir.

Tandırda İnci Kefali

Van Gölü inci kefali ile hazırlanır. Bu balık tandırda pişirildikten sonra çok lezzetli bir yemeğe dönüşüyor. Van'ın bu meşhur yemeği çok lezzetlidir ve Van gezisinde mutlaka denenmesi gereken yiyecekler arasındadır.

Keledoş

Van'a özgü yemeklerden bir diğeri de keledoştur. Pişirmesi çok zor olan et, nohut, yeşil mercimek, akpancar (yabani bir bitki) ve kurut (kurutulmuş yoğurt) gibi malzemelerle hazırlanır. Sıcak yenen bu lezzetli yemek, Van'da mutlaka denenmesi gereken yiyecekler arasında yer alıyor.

Ayran aşı

Birçoğumuzun bildiği ayran aşı, aslen Van mutfağına aittir. Bu nedenle Van'dayken denemeden geçmemelisiniz. Ayran aşı çorbası yapmak için ekşi yoğurt veya kurut ayran kadar inceltilir ve yeşillikler eklenir. Soğuk veya ılık olarak servis edilebilir.

Van’a Nasıl Gidilir

Otobüs

Otobüsler günde birkaç kez Ankara'ya (19 saat), İstanbul'a (25 saat) ve Türkiye'deki tüm büyük şehirlere sefer yapmaktadır, bazıları aktarmalı bir otobüste değişiklik içermektedir: saatler ve fiyatlar için Kamil Koç web sitesine bakın. Otobüsler, şehir merkezinin 3 km kuzey batısındaki Otogar'dan hareket etmektedir. Ücretsiz servis otobüsleri, şehir merkezindeki ana bilet gişelerinden hareket eder, ancak planlanan hareket saatinden en az 30 dakika önce izin verir.

Sık dolmuşlar ilçe merkezinden Tatvan'a (100 km, 2 saat) güney göl kıyısındaki D300 Karayolu üzerinden geçmektedir. Kuzey kıyısı çevresinde doğrudan servis yoktur. Dolmuslar da kuzeye Doğubeyazıt'a kadar uzanır (185 km, 2½ saat).

 

100 km uzaklıktaki Kapıköy/Razi'de bulunan İran sınır kapısı hafif araçlara açıktır, ancak (2016 itibariyle) bu güzergahtan hiçbir otobüs veya dolmuş geçmiyor: Bunun yerine Doğubeyazıt'a giderek İran'a Bazargan üzerinden seyahat edin.

Trenle

Van, İran demiryolunun batı terminalidir. Pazartesi günü saat 21:00'de bir tren hareket ediyor ve sınırda uzun bir mola vererek Salı 05:15'te Tebriz'e ve o akşam 18:20'de Tahran'a varıyor. Batıya giden tren Pazar 09:30'da Tahran'dan ve 22:30'da Tebriz'den Pazartesi 08:00 civarında Van'a gitmek üzere hareket ediyor. Diğer trenler Tebriz ve Tahran'ı birbirine bağlar, ancak bu, modern yataklı vagonların bulunduğu tek sınır ötesi hizmettir. Haftada iki kez Ankara'ya tren seferleri bulunan Van ile Tatvan arasında gölün üzerinden feribot seferleri yapılıyor. Gölün çevresinde demiryolu yok ama güney sahil yolundan çok sayıda otobüs ve dolmuş geçiyor.

Uçakla

Van'ın şehrin 5-10 km güneybatısında yer alan Ferit Melen'den (Van Havalimanı) İstanbul, Ankara ve diğer büyük Türk şehirlerine günlük uçuşlar bulunmaktadır.

Havalimanı dışından şehre 20 TL'ye taksiler var ama dolmuşların durduğu ana yoldan yürüyerek sadece 1 TL'ye şehre ulaşabilirsiniz. Belediye tarafından işletilen yeni bir otobüs artık havaalanının güvenlik girişine hizmet ediyor (taksileri geçip ana yola doğru). Şehir merkezinden havalimanına ulaşmak için Hava Alanı işaretli dolmuşlar Hotel Akdamar'ın (Kazım Karabekir Caddesi) yakınından kalkıyor ve yaklaşık 15 dakika sürüyor.

Mesafeler ve Seyahat Süreleri

Ağrı: 230 km (143 mil) K, 4 saat

Ahlat: 194 km (121 mil) KB, 3.25 saat

Ankara: 1248 km (776 mil) B, 22 saat

Bitlis: 170 km (106 mil) K, 3 saat

Diyarbakır: 379 km (236 mil) K, 7 saat

Doğubayazıt: 307 km (191 mil) K (Ağrı & Patnos üzerinden), 5 saat

Edremit: 15 km (9 mil) B, 20 dakika

Erciş: 98 km (61 mil) K, 2 saat

Erzurum: 410 km (255 mil) GD, 6.5 saat

Gaziantep: 692 km (430 mil) K, 10 saat

Gevaş: 44 km (27 mil) KD, 50 dakika

Hakkâri: 203 km (126 mil) G, 4 saat

İstanbul: 1644 km (1022 mil) Batı, 28 ila 34 saat

Malatya: 579 km (360 mil) K, 10 saat

Malazgirt (Malazgirt): 87 km (54 mil) KB, 2 saat

Tatvan: 150 km (93 mil) K, 2,5 saat